Οι Γυναίκες και η Γη

Photo: geopavlos.com

Περισσότερο από το μισό της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων είναι αποτέλεσμα του μόχθου των γυναικών. Στην υπο-Σαχάρια Αφρική και την Καραϊβική οι γυναίκες παράγουν έως και 80% της βασικής διατροφής. Στην Ασία αποτελούν το 50 με 90% της εργατικής δύναμης για την καλλιέργεια ρυζιού. Στη νοτιοανατολική Ασία και τον Ειρηνικό, καθώς επίσης και τη Λατινική Αμερική, οι λαχανόκηποι των γυναικών αποτελούν μερικά από τα πιο ποικιλόμορφα αγροτικά συστήματα που υπάρχουν.

Στις περισσότερες αγροτικές περιοχές, οι γυναίκες είναι σχεδόν αποκλειστικά αρμόδιες για τη διατροφή των παιδιών, από την κύηση μέχρι την απογαλάκτιση και καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου της ανάπτυξης. Επιπλέον, είναι οι κύριοι παραγωγοί και οι παρασκευαστές του φαγητού της οικογένειας. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των τροφών προέρχεται από οικιακούς κήπους, ή από οικογενειακούς και κοινοτικούς αγρους. Έχει όμως διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες ξοδεύουν επίσης ένα σημαντικό μέρος του οικογενειακού εισοδήματος τους -πολύ μεγαλύτερο αναλογικά από τους άνδρες- στην αγορά των πρόσθετων τροφίμων για την οικογένεια.

Η παραγωγή και η προετοιμασία του φαγητού περιλαμβάνει εργασία που ξεπερνά τη φροντίδα για τις καλλιέργειες και το ζωικό κεφάλαιο. Οι γυναίκες πρέπει να συλλέξουν καυσόξυλα και να φέρουν το νερό που χρειάζονται για το μαγείρεμα. Σε πολλές περιοχές του κόσμου, οι γυναίκες περνούν μέχρι και πέντε ώρες κάθε ημέρα συλλέγοντας ξύλα και νερό, και έως τέσσερις ώρες προετοιμάζοντας τα γεύματα. Συνάμα, παρέχουν το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας για την καλλιέργεια, από την προετοιμασία του εδάφους για τη σπορά, μέχρι τη συγκομιδή. Μετά από τη συγκομιδή, είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου αρμόδιες για ασχολίες όπως η αποθήκευση, ο χειρισμός, ο ανεφοδιασμός, η πώληση και η επεξεργασία της τροφής.

Δεδομένου ότι όλο και περισσότεροι άνδρες μεταναστεύουν από αγροτικές περιοχές προς τα αστικά κέντρα σε αναζήτηση εργασίας, οι γυναίκες σηκώνουν βαρύτερο φορτίο. Σε μερικές περιοχές της Αφρικής, γυναίκες ηγούνται το 60% των οικογενειών. Ο εκτεταμμένος φόρτος εργασίας συχνά τις ωθεί σε καλλιέργιες που απαιτούν λιγότερη χειρονακτική εργασία, οι οποίες είναι λιγότερο θρεπτικές αλλά και βλαπτικές για το περιβάλλον.

Οι γυναίκες διαδραματίζουν επίσης έναν κρίσιμο ρόλο ως φύλακες της γενετικής ποικιλομορφίας και της γνώσης σχετικά με τις ντόπιες ποικιλίες και τις χρήσεις τους είτε στη διατροφή, την ιατρική, την παράδοση ή άλλες εφαρμογές. Και είναι ασφαλώς υπεύθυνες για τη μετάδοση αυτής της γνώσης προφορικά, από γενιά σε γενιά.

Παρόλα αυτά, ο σημαντικός ρόλος των γυναικών σπάνια αναγνωρίζεται και σε πολλές χώρες η ισότητα των φύλων εξακολουθεί να παραμένει ένας μακρινός, απραγματοποίητος στόχος. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το 98% της αγροτικής γης παγκοσμίως ανήκει σε άντρες. Συγχρόνως, οι γυναίκες στερούνται την απαραίτητη δύναμη που απαιτείται για να αποκτήσουν πρόσβαση στην διαχείριση των φυσικών πόρων, την επαγγελματική κατάρτιση ή την χρηματοδότηση, ενώ πολύ συχνά πέφτουν θύματα ενδο-οικογενειακής βίας.

Οι ραγδαίες κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές που συντελλούνται στην Ελλάδα επηρρεάζουν πολύ περισσότερο τις ζωές των γυναικών απ’ ότι τον ανδρικό πληθυσμό. Είναι προφανές, ότι οι Ελληνίδες σήμερα δέχονται σημαντικές πιέσεις. Ποιές είναι οι εναλλακτικές που τις ενδυναμώνουν ουσιαστικά, προσδίδωντάς τους κουράγιο για να ανταπεξέλθουν στην γενικότερη δυστοκία που αντιμετωπίζει η χώρα;

Προσαρμογή άρθρου που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο bostanistas.gr