Γιατί η κλιματική αλλαγή είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία
Ο ανθρώπινος πληθυσμός ήδη βιώνει σοβαρότατες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Ακραία καιρικά φαινόμενα, καύσωνες, πλημμύρες και ξηρασίες έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ανθρώπινη υγεία. Υπάρχουν, όμως, και σημαντικοί έμμεσοι κίνδυνοι, τον οποίων η εξέλιξη δεν γίνεται εμφανής με την πρώτη ματιά. Αυτοί σχετίζονται με αλλαγές σε λοιμώδη χαρακτηριστικά διαφόρων ασθενειών, την αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, απειλές στην επισιτιστική ασφάλεια και μετακινήσεις πληθυσμών.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση θεωρείται μία από τις χειρότερες επιπτώσεις της εξόρυξης και καύσης ορυκτών καυσίμων, και είναι αλληλένδετη με μία σειρά προβλημάτων υγείας. Λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων, οι περισσότερες πόλεις του κόσμου υπερβαίνουν τα επιτρεπόμενα επίπεδα διοξειδίου του αζώτου, μικροσωματιδίων και όζοντος. Υπολογίζεται ότι το 90% των πολιτών της ΕΕ εκτίθενται σε άκρως επιβλαβείς ατμοσφαιρικούς ρύπους, σε επίπεδα που κρίνονται επικίνδυνα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Στο Πεκίνο, η ποιότητα του αέρα θεωρείται “ανθυγιεινή” ή χειρότερη, για περισσότερες από 200 ημέρες το χρόνο.
Αυτοί οι ρύποι είναι πολύ επικίνδυνοι για το αναπνευστικό και καρδιαγγειακό σύστημα, και ευθύνονται για πρόωρους θανάτους με μεγαλύτερη επίδραση στις πλέον ευάλωτες ομάδες όπως τα παιδιά, οι έγκυοι και οι ηλικιωμένοι. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας των ΗΠΑ, οι υψηλότερες θερμοκρασίες που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή, αυξάνουν την συχνότητα των ημερών με ανθυγιεινά επίπεδα όζοντος στο επίπεδο του εδάφους. Αυτός ο επιβλαβής ρύπος μπορεί να βλάψει τον πνευμονικό ιστό, να μειώσει την αναπνευστική λειτουργία και να επιδεινώσει κρούσματα άσθματος και λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Λιγότερο από ένα χρόνο πριν, το έγκριτο ιατρικό περιοδικό The Lancet δημοσίευσε μία μελέτη, προειδοποιώντας ότι η κλιματική αλλαγή αντιπροσωπεύει μία εν δυνάμει καταστροφική απειλή. Σύμφωνα με τον Δρ. Ρίτσαρντ Χόρτον, εκδότη του περιοδικού, η τρέχουσα κλιματική κρίση θα μπορούσε να υπονομεύσει τα τελευταία πενήντα χρόνια προόδου στην παγκόσμια υγεία. Οι συγγραφείς της μελέτης καλούν τις κυβερνήσεις ολόκληρου του κόσμου να ανταποκριθύν, και μάλιστα άμεσα, υιοθετώντας μέτρα που στοχεύουν στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και την βελτίωση της διατροφής του πληθυσμού.
Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής παρέχει μία παγκόσμια ευκαιρία για την προστασία της ανθρώπινης υγείας, ιδιαίτερα στις φτωχότερες και πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, που πλήττονται σκληρότερα από τις επιπτώσεις της. Η έγκαιρη δράση θα έχει άμεσα οφέλη για την υγεία, καθώς η μείωση των ρύπων από τα ορυκτά καύσιμα θα μειώσει τις ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος. Εδώ είναι σημαντική η δράση που καλούνται να λάβουν οι Δήμοι σε συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών, μέσα από την σθεναρή προώθηση ενεργών τρόπων μεταφοράς μέσα στις πόλεις, όπως το περπάτημα και η ποδηλασία. Καθώς και την προώθηση τοπικών διατροφικών πολιτικών που μπορούν να βελτιώσουν την υγεία των πολιτών και το ανθρακικό αποτύπωμα των εφοδιαστικών αλυσίδων.
Απαραίτητη είναι, συγχρόνως, η προετοιμασία των δημόσιων συστημάτων υγείας. Η επιδημία του ιού Ζίκα στη Νότια Αμερική και οι επιπτώσεις του καύσωνα στην Ευρώπη, κατέδειξαν με ανησυχητική σαφήνεια τις καταστροφικές συνέπειες που προκύπτουν όταν το ευρύ κοινό και τα υγειονομικά συστήματα είναι απροετοίμαστα για τέτοιες έκτακτες καταστάσεις. Έχοντας την τραγική εμπειρία του καύσωνα του 2010, η Γαλλία έχει πλέον εκπονήσει ένα σχέδιο πρόληψης και δράσης. Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότερες χώρες περιμένουν να χτυπηθούν από ακραία καιρικά φαινόμενα και να θρηνήσουν θύματα, ώστε να αρχίσουν να προετοιμάζονται κατάλληλα.
Η αποδέσμευση της οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, είναι ίσως η μεγαλύτερη ευκαιρία του αιώνα για τη βελτίωση της παγκόσμιας υγείας. Δεν θα σταματήσει μόνο την κλιματική αλλαγή, αλλά και τις επιπτώσεις στην υγεία μας, προσφέροντας καθαρότερο αέρα, ασφαλές πόσιμο νερό, επαρκή τροφή και ασφαλείς συνθήκες διαβίωσης. Όλα αυτά, δηλαδή, που σχετίζονται άμεσα με το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπου.
Αυτή ήταν η πλατφόρμα πάνω στην οποία συμφώνησαν περισσότερες από 190 χώρες τον περασμένο Δεκέμβριο στο Παρίσι. Πρόκειται για την πρώτη φορά μετά την υπογραφή της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα το 1948, που οι κυβερνήσεις ολόκληρου του κόσμου αποφασίζουν να δράσουν καθολικά για την αντιμετώπιση μίας υπαρκτής, παγκόσμιας κρίση.
Για να τεθεί σε ισχύ, η ιστορική αυτή συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από τουλάχιστον 55 χώρες. Η διαδικασία των υπογραφών ανοίγει σε ειδική συνεδρίαση στην έδρα του ΟΗΕ στις 22 Απριλίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 21 Απριλίου 2017.
Για να σηματοδοτήσει την έναρξη αυτή, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Μπαν Κι Μουν, προσκάλεσε όλους τους ηγέτες του κόσμου να παραστούν στην τελετή της υπογραφής. Το νόημα αυτής της πρόσκλησης είναι να επιταχυνθεί η επικύρωση και η έναρξη της ισχύος της συμφωνίας και άρα η δέσμευση των κυβερνήσεων για την κλιματική δράση.
Οι προσδοκίες είναι μεγάλες, και είναι σημαντικό να βρίσκονται όσο το δυνατόν περισσότεροι Ευρωπαίοι και παγκόσμιοι ηγέτες στη Νέα Υόρκη εκείνη την ημέρα. Στην επικύρωση της συμφωνίας δεν θα παραστεί ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας…
Δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στη Lifo.